I. Tổng quan về phong lan kiếm lá cứng Việt Nam
Lan Kiếm lá cứng, một loài lan có thể nói là trồng và chăm sóc nhàn nhã nhất so với các loại lan khác. Phong lan kiếm không đòi hỏi quá khắt khe về khí hậu, vùng miền. Lan cũng không quá chọn lọc trong việc chọn chất trồng, phân thuốc BVTV. Hầu như ở bất kỳ vị trí nào có ánh sáng trong căn nhà bạn đều có thể nuôi được một giò kiếm. Thậm chí những nơi nắng nóng như sân thượng, ban công hoặc trên trụ cổng lan kiếm vẫn phát triển bình thường.
Phong lan Kiếm có sức sống mãnh liệt trong tự nhiên. Kiếm ít bị sốc khi thay đổi môi trường sống. Có những bụi kiếm bị đốn hạ do phá rừng từ cây cổ thụ cao vút xuống đất vẫn phát triển mạnh mẽ thành bãi kiếm mà trên rừng từng thấy. Rồi có bụi bị lũ dìm cuốn phăng mắc cạn trên cục đá nào đó. Sau mùa xuân lại mọc mầm non cho sự sống tái sinh. Trong thực tế ta thấy có những giò kiếm sống tốt trên vách bờ rào của nhà ai đó mà cơ duyên nào đó họ có được ( dù họ không biết gì về lan). Khi giò kiếm đã khỏe, nó tự tồn tại mà không cần chăm sóc. Dù ta có công tác hàng tháng trời mà không cần sự hỗ trợ gì khác.
Ảnh minh họa nguồn internet
Thân lá Kiếm lá cứng
Nói về thân lá, kiếm lúc nào cũng xanh tươi, lá dày, khoẻ vươn vào không gian. Bộ lá kiếm cũng tự nó tô điểm một màu xanh đầy sức sống. Lá kiếm sống được vài năm chứ không rụng theo mùa như vài loại lan khác. Trong tự nhiên, lan kiếm lá cứng tuỳ theo môi trường sống mà thích ứng phù hợp. Những nơi nắng nóng, khô hạn lá ngắn lại hơi ngả vàng nhạt màu nắng. Bẹ lá vẫn ôm chặt củ để che chắn bảo vệ tích trữ dinh dưỡng cho bản thân và dành cho thế hệ sau. Những nơi ẩm, ít ánh sáng lá dài hơn mét, bản to, dày hơn màu xanh đậm và mềm hơn nhưng vẫn khoẻ khoắn. Củ lớn hơn cùng tốc độ phát triển mạnh hơn.
Hoa phong lan Kiếm
Nói về hoa, cấu tạo hoa thì như hầu hết loài lan khác, bản thân lan kiếm cũng có nhiều dòng. Nhưng tựu chung lại thì bông kiếm xuất phát từ nách lá trên hành kiếm tạo thành cần (phát, vòi) hoa, trên cần hoa có khoảng 20-50 hoa. Hầu hết cần hoa thòng xuống kéo dài đến hoa cuối cùng. Cấu tạo hoa gồm cuống hoa, có 3 đài, 2 cánh, 1 trụ nhuỵ, 1 lưỡi ( thuỳ lớn), 2 thuỳ nhỏ ôm trụ nhuỵ. Mùi hương của hoa thì nhẹ nhàng, ngọt mật (theo mình giống thoảng mùi mít chín mộc mạc, vương vương).
Hoa kiếm cũng rất đa dạng chỉ nêu lên đây những dòng phổ thông thường thấy như:
Lan Kiếm Tiên vũ: Hoa đường kính 4-6 cm, màu cánh và đài gần giống vàng hơi xỉn nâu, trụ nhuỵ nâu đậm. Lưỡi kiếm có hình khuyết lưỡi liềm màu nâu thẫm trên nền trắng đục.
Ảnh minh họa nguồn internet
Lan Kiếm Lô hội: Hoa đường kính 3-5 cm, cánh và đài hoa có xọc đỏ nâu chạy giữa nền trắng đục. Lưỡi hoa kiếm đỏ nâu có những xọc trắng nhỏ từ họng ra, trụ nhuỵ đỏ nâu.
Rễ Kiếm lá cứng
Nói về rễ kiếm lan: rễ kiếm thuộc loại lớn. Rễ to như đầu đũa ăn cơm, mọc chùm quanh gốc củ. Rễ kiếm có thể tách chia thành nhiều rễ con toả đi. Rễ kiếm thích thoáng và bò trên chất trồng. Rễ kiếm cũng có thể chui trong mùn dừa một cách mạnh mẽ do chịu được môi trường ẩm cao.
Tựu chung lại, khi chơi lan kiếm lá cứng ta có một khu vườn xanh mướt quanh năm. Chính bộ lá khỏe và cứng như những thanh kiếm đã tô điểm cho nét đẹp của giò lan. Khi chăm tốt, kiếm lan cho bộ lá hoàn chỉnh có thể tồn tại vài 3 năm kể từ khi hình thành. Một chậu kiếm đẹp phải tỏa đều hướng từ giữa chậu ra, với củ lớn lá bản to, dày và cứng cáp. Kiếm cần cường độ nắng cao (80%) để cho những mặt hoa với màu sắc ấn tượng và hương thơm dịu dàng. Hoa chỉ ra trên cây kiếm đã trưởng thành ( thường là sau 1 năm sau khi được sinh từ cây mẹ trưởng thành), một thân kiếm có thể ra 2-3 cần hoa.
