Sao Hỏa có thể ẩn chứa nhiều hồ nước lỏng
Dấu tích một hồ nước mặn lớn dưới lớp băng ở cực nam sao Hỏa được phát hiện vào năm 2018 khiến giới khoa học phấn khích. Năm nay, các nhà nghiên cứu sử dụng dữ liệu radar từ tàu vũ trụ Mars Express của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) giúp khẳng định thêm về sự tồn tại của hồ nước này, đồng thời tìm thấy ba hồ nước khác ở cùng khu vực. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Nature hôm 28/9.
Nghiên cứu năm 2018 chỉ dựa vào 29 hình ảnh quan sát từ năm 2012 - 2015. Nhiều chuyên gia cho rằng cần thêm bằng chứng để khẳng định sự tồn tại của hồ nước. Nghiên cứu năm nay sử dụng kho dữ liệu lớn hơn gồm 134 hình ảnh quan sát trong giai đoạn 2012-2019.
"Chúng tôi xác định được hồ nước cũ và tìm thấy thêm ba hồ nước khác nằm xung quanh. Đó là một hệ thống phức tạp", nhà khoa học Elena Pettinelli tại Đại học Rome, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết.
Thiết bị MARSIS trên tàu Mars Express chiếu sóng vô tuyến xuống bề mặt và khu vực cận bề mặt sao Hỏa. Cách tín hiệu phản lại chỉ ra loại vật chất ở địa điểm đó, ví dụ như đá, băng hay nước. Phương pháp tương tự cũng được sử dụng để tìm ra những hồ sông băng ẩn dưới bề mặt Trái Đất.
Nhóm nghiên cứu phát hiện một số vùng có tính phản xạ cao, cho thấy các hồ nước lỏng ẩn dưới lớp băng dày hơn một km ở cực nam sao Hỏa. Cụm hồ có diện tích hơn 75.000 km2, xấp xỉ 1/5 nước Đức. Hồ lớn nhất ở trung tâm rộng khoảng 30 km và được ba hồ nhỏ bao quanh, mỗi hồ rộng vài km.
Các nhà khoa học cho rằng hồ nước ngầm trên sao Hỏa phải có hàm lượng muối rất cao để nước duy trì được ở dạng lỏng. Sinh vật vẫn có thể sống trong hồ nước với hàm lượng muối gấp 5 lần nước biển. Tuy nhiên, nếu hàm lượng muối cao gấp 20 lần nước biển, sinh vật sống không thể tồn tại, theo John Priscu, nhà khoa học môi trường tại Đại học Bang Montana.
Sự hiện diện của các hồ nước trên sao Hỏa vẫn còn gây tranh cãi. "Nếu vật chất đó thực sự là nước lỏng, tôi nghĩ khả năng đó là một dạng bùn loãng hoặc bùn đặc cao hơn", Mike Sori, nhà địa vật lý hành tinh tại Đại học Purdue, nhận định.
"Tôi không nghĩ ở đó có các hồ nước. Không có đủ dòng nhiệt để hồ nước mặn tồn tại, kể cả dưới chỏm băng", Jack Holt, nhà khoa học hành tinh tại Đại học Arizona, nêu ý kiến.
Thiên Vấn 1, tàu vũ trụ Trung Quốc đang trên đường tới sao Hỏa, có thể sẽ giúp kiểm tra các kết quả trên. Con tàu dự kiến tiến vào quỹ đạo tháng 2/2021, đồng thời thả một robot thám hiểm xuống bề mặt hành tinh đỏ. Thiên Vấn 1 trang bị những thiết bị radar có thể thực hiện những quan sát tương tự MARSIS, theo chuyên gia David Flannery tại Đại học Công nghệ Queensland.
